In deze gemeenten geldt nog geen zelfbewoningsplicht, hoewel het provinciebestuur daar wel op aandringt. Een dergelijke verplichting moet het aanbod aan betaalbare huizen op peil houden. „Er moet een tandje bij”, vindt Statenlid Hendrikus Loof (PvdA). „Laten we deze verplichting in heel Drenthe invoeren.” Assen, Borger-Odoorn, de Wolden, Meppel, Tynaarlo en Westerveld, hebben de verplichting al wel.

Betaalbaar huis

De zelfbewoningsplicht houdt in dat je zelf in het huis moet gaan wonen dat je koopt. Of je moet het aan je naaste familie verhuren. Die verplichting geldt voor een beperkte periode, bijvoorbeeld twee jaar, en vaak ook voor relatief goedkope huizen. Het moet voorkomen dat beleggers huizen opkopen om bijvoorbeeld voor een lieve som te verhuren aan buitenlandse werknemers van bedrijven (expats). Of om de huizen kamergewijs aan jongeren te verhuren.

Bij nieuwbouwprojecten waarbij de gemeente zelf de bouwkavels verkoopt, kan zij de zelfbewoningsplicht in het koopcontract opnemen. Of ze kan die opnemen in de bouwvergunning of in het bestemmingsplan. Voor bestaande huizen kan een gemeente een zogenoemde opkoopbescherming invoeren, wat eigenlijk hetzelfde is als een zelfbewoningsplicht. Wel geldt hier de voorwaarde dat er in de betreffende wijk een tekort aan betaalbare huizen moet zijn, of dreigen te ontstaan.

Tynaarlo doet dit al 20 jaar

Omdat huizen voor veel mensen te duur zijn geworden, nam het Drents Parlement vorig jaar juni een motie van PvdA en CDA aan waarin de twaalf Drentse gemeenten opgeroepen worden om van voornoemde instrumenten gebruik te maken, voor zover ze dat nog niet doen. Tynaarlo bijvoorbeeld, waar huizen gezien de nabijheid van de stad Groningen interessant zijn voor beleggers, kent al ruim twintig jaar een zelfbewoningsplicht.

Tynaarlo’s buurgemeenten Aa en Hunze en Noordenveld hebben die verplichting nog niet, zo blijkt uit een notitie van de provincie over de vraag wat er met de oproep aan de gemeenten is gebeurd. Ook Coevorden, Emmen, Hoogeveen en Midden-Drenthe hebben de verplichting nog niet ingevoerd. Ze ‘onderzoeken wel wat de mogelijkheden daartoe zijn’, staat in de notitie.

Emmen heeft wél ambities

Opmerkelijk is dat Emmen als grootste gemeente in Drenthe de zelfbewoningsplicht dus ook nog niet heeft ingevoerd. Want bij de vorming van het huidige gemeentebestuur bijna een jaar geleden spraken de coalitiepartners Wakker Emmen en PvdA wel af dat er een zelfbewoningsplicht zou komen. Wethouder Jisse Otter (Wakker Emmen) verklaarde in september vorig jaar hiermee aan de slag te gaan. In een interview met deze krant noemde Otter de wijken Emmermeer, Emmerhout, Angelslo en Bargeres als voorbeelden van wijken waar hij hiermee aan de slag wil. Daar staan veel relatief goedkope huizen en komt kamerverhuur vaak voor, luidde zijn uitleg.

„Er wordt hard aan gewerkt”, laat gemeentelijk woordvoerder Marc Slagter weten.

„Ik snap dat het allemaal juridisch wat ingewikkeld kan zijn”, reageert Statenlid Loof. „Of dat het probleem in de grotere kernen wat meer speelt dan in kleinere. Maar zeker Emmen en Hoogeveen zouden echt deze verplichting moeten invoeren.”