Nieuwbouwwijk Nijstad-Oost wordt gerealiseerd volgens Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO). Bij deze ontwikkelvorm hebben toekomstige bewoners zelf de touwtjes in handen. Zij verenigen zich in een CPO-groep met personen die een gelijksoortige woonwens hebben, duurzaamheid wordt hierbij als uitgangspunt genomen. Deelnemers ontwerpen hun eigen woningen en nemen gezamenlijk besluiten over de inrichting van het erf waarop zij gaan wonen.

De acht erven zijn elk voorzien van een naam: De Vries erf, De Boer erf, Blokzijl erf, Benjamins erf, Van der Veen erf, Peters erf, Bos erf en Bakker erf. „Dit zijn niet de achternamen van de personen of leden van de CPO-groepen die in de wijk gaan bouwen. De uitgifte van de erven heeft nog niet plaatsgevonden”, meldt een woordvoerder van gemeente Hoogeveen.

Uiteenlopende woonwensen

Wel zijn er op dit moment drie CPO-groepen in oprichting. Bij het vormen van de verenigingen en de eerste plannen krijgen zij ondersteuning van Derk Jan Laanbroek. Hij is door de provincie aangewezen als begeleider. „Ik help bij het oprichten van de officiële vereniging. Ook probeer ik de vragen die deelnemers hebben over het proces te beantwoorden. In een later stadium hebben ze de mogelijkheid om mij of een andere begeleider in te huren voor de verdere planvorming en uitvoering. De CPO-groepen kunnen hiervoor subsidie aanvragen bij de provincie.”

De drie CPO-groepen hebben ieder hun eigen ideeën over de inrichting van de erven en het soort woningen dat zij willen bouwen. „Zoals het nu lijkt worden er drie groepen gevormd waar mensen zich bij kunnen aansluiten als zij een overeenkomende woonwens hebben. We zijn bezig met het oprichten van een erf met gezinswoningen, een erf waar meerdere generaties gezamenlijk kunnen wonen en een erf met kleinere woningen die geschikt zijn voor starters, alleenwonenden en senioren. Over de precieze vormgeving zijn we nog in overleg met de gemeente”, legt Laanbroek uit.

Waterstofprimeur

De criteria voor het uitgifteproces van de erven zijn op hoofdlijnen bekend en worden op dit moment verder uitgewerkt. „Er moet met verschillende factoren rekening gehouden worden. Zo is er toestemming nodig van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) voor het in gebruik nemen van het waterstofnetwerk in de wijk”, legt een woordvoerder van gemeente Hoogeveen uit. „Waterstof is een nieuw energiesysteem. ACM kijkt of er sprake is van een veilig, betrouwbaar en betaalbaar energiesysteem waarmee de belangen van de consument gewaarborgd kunnen worden.” Toestemming wordt deze zomer verwacht, meldt de woordvoerder.

Woensdag 10 mei is de eerste buis van het nieuwe waterstofdistributiesysteem in Nijstad-Oost geplaatst. Dat de energietransitie nu gaat plaatsvinden, is een primeur. „Het is vernieuwend. REMEHA heeft een waterstofketel ontwikkeld, deze wordt in de deelnemende woningen geplaatst.” Het is de bedoeling dat deze ketel net zo betrouwbaar is als een aardgasketel. „In Lochem is de ketel al in tien woningen geplaatst. De bewoners merken geen verschil.”

Waterstof is een duurzamer alternatief voor verwarming dan gas. Jeroen Westendorp, wethouder duurzaamheid: ‘We kunnen nu leren, samen met andere waterstofprojecten in Lochem, Wagenborgen en Stad aan het Haringvliet. Zo kunnen we werken aan de voorwaarden die nodig zijn om na 2030 op te kunnen schalen naar andere wijken in Nederland als naar verwachting de waterstof betaalbaar zal zijn.’

Waterstof Tiny House

Niet alleen de wijk Nijstad-Oost, maar ook een aantal woningen in Erflanden worden aangesloten op het waterstofnetwerk. Sjoerd IJdema is projectleider. Hij is regelmatig aanwezig in het Waterstof Tiny House aan de Zuidwoldigerweg in Hoogeveen. „Ik zit hier een aantal keer per week om bewoners van informatie te voorzien over de energietransitie. Het is voor hen van belang om te weten met welke veranderingen ze rekening moeten houden”, legt hij uit. „Het Tiny House wordt ook verwarmd met waterstof. Bewoners kunnen hier zien hoe de ketel eruitziet en hoe het verwarmingsproces in zijn werk gaat.”

IJdema houdt buurtbijeenkomsten, maar is ook aanwezig voor specifieke vragen. „Elke keer als ik hier zit, komen er mensen langs om informatie te vergaren. Dat is ontzettend mooi. Ik doe mijn best om de bewoners zo goed mogelijk voor te bereiden op de energietransitie.” De huizen in Erflanden worden aangesloten op het waterstofnetwerk dat gelegd wordt in Nijstad-Oost. „Er doen nu vijftien bewoners mee. De reacties zijn over het algemeen positief. Al is de een direct enthousiast en de ander in het begin meer terughoudend.”

‘Een nieuwe en onbekende manier van verwarmen’

Ook bij de toekomstige bewoners van Nijstad-Oost is waterstof een onderwerp dat regelmatig ter sprake komt, merkt procesbegeleider Derk Jan Laanbroek. „Het is een nieuwe en relatief onbekende manier van verwarmen, waardoor de ene persoon er kritischer naar kijkt dan de ander. Een voordeel is dat de gemeente op dit gebied veel zekerheid biedt. Zij neemt de installatie van het waterstofnetwerk en de bijpassende cv-ketel voor haar rekening.”

Naast de aansluiting op waterstof, kijken de CPO-groepen ook naar andere manieren om duurzame energie op te wekken en te verbruiken. „Er wordt wel nagedacht over investeringen in andere duurzame energievormen om op langere termijn geld en energie te kunnen besparen. Deelnemers zien in dat deze kansen er nu liggen, omdat de huizen nog gebouwd moeten worden. Alles kan in een keer naar wens gemaakt worden”, verklaart Laanbroek. De gemeente heeft het streven om halverwege juni te starten met de uitgifte van de erven. „We zijn van plan om de CPO-groepen tegen die tijd op de website van Ieders Erf te presenteren. Daar wordt uitgelegd wat de plannen zijn en hoe geïnteresseerden kunnen aanhaken bij het proces.”