‘Fijn als muziek een beetje schuurt’. Raadslid Xander Topma over losgaan in de pit, gevoel en vakmanschap | serie Passie voor Muziek

De fractievoorzitter van de SP in Meppel weet dat hij in café Clouso zichzelf kan zijn. En sommige bands nodigen nu eenmaal uit om ,,met z’n allen te gaan springen en een aardbeving te veroorzaken.”

Maandagmiddag op het terras van Studio 2. De zon staat hoog aan de hemel, Xander drinkt water en vertelt dat hij onlangs een concert van Nick Cave in Berlijn heeft bezocht. Een intens optreden, waaraan hij met veel plezier terugdenkt. ,,Cave heeft het vermogen het complete publiek het idee te geven dat ze een band met hem hebben.” Hij vindt het sowieso fijn als er een connectie met de optredende artiest is. Het totale plaatje moet wat hem betreft kloppen. Een kwestie van gevoel. Een beroerd rijmschema en Xander haakt af. ,,Daar stoor ik mij aan, dat zit me dan in de weg.”

Autoritten

Muziek loopt als een rode draad door zijn leven. Hij herinnert zich hoe hij als kind tijdens de autoritten in de vakanties luisterde naar cd’s van Queen, Sting en Pink Floyd. Op de middelbare school csg Dingstede komt hij in aanraking met bands als Nirvana, Rammstein en System of a Down. Het zijn de jaren van de skaters en de wijde broeken. Xander is een sociaal bevlogen jongen, hij zoekt de uitdaging bij Scouting Meppel en wordt op zijn zestiende lid van de SP. Hij kan zich, nadat hij een analyse heeft gemaakt van de maatschappij, vinden in het beginselprogramma van de partij. ,,De wereld een stukje beter achterlaten dan je hem hebt aangetroffen.”

In zijn zoektocht naar nieuwe muziek kan hij de koppeling maken, hij ervaart de verwantschap die er is tussen muziek en politiek. Zo heeft de Duitse indieband Kappelle Petra, die hij samen met de Muziekcoöperatie op vrijdag 2 september naar Meppel haalt, een nummer tegen vreemdelingenhaat en ontdekt hij ook bij Rage Against the Machine nummers met politiek geëngageerde lading. Hij baalt er ontzettend van dat de Europese tournee van de band is gecanceld. ,,Daar had ik me enorm op verheugd.”

Intieme setting

Hij deinst er niet voor terug om bij concerten los te gaan in de pit, maar kan ook genieten van een intieme setting. ,,Ik vind het allebei mooi, zolang het oorspronkelijk en echt is. Ik vind het fijn als muziek een beetje schuurt. Het moet niet te gepolijst zijn, dan wordt het muzikale smurrie. Muziek hoeft niet altijd leuk te zijn, het mag ook pijn doen.”

Thuis heeft hij een uitgebreide collectie vinyl, waaronder platen van Led Zeppelin, een van zijn favoriete bands. Ook over de elpees van zijn ouders heeft zich hij ontfermd. ,,Dozen vol”, zegt hij met een glimlach. Hij is de man van de verdieping. Daar horen ook boeken bij, bijvoorbeeld de biografie van Johnny Cash. ,,Dan luister je toch met andere oren naar een nummer als ‘Walk the Line’.”

Uiteindelijk gaat het altijd om het gevoel en vakmanschap, stelt Xander. ,,De band The Dresden Dolls bijvoorbeeld, zó mooi. Zangeres Amanda Palmer heeft geen gouden stem, maar ik heb haar live gezien en ben nog nooit zo ontroerd geweest. De laatste soloplaat van Palmer is waanzinnig goed. Een week naar een onbewoond eiland? Dan neem ik haar muziek mee om te bezinnen. Dan kom je heel dicht bij de kern.”

Hij luistert dagelijks naar muziek, komt regelmatig uit in de krochten van Spotify om nieuwe bands te ontdekken, maar gaat het liefst naar liveoptredens. ,,Live is dé manier om muziek mee te maken. Mijn eerste concert was een optreden van De Dijk in de feesttent in Nijeveen. Ik vond het toen ouwelullenmuziek, nu zou ik het hartstikke leuk vinden. Bij Scouting luisterden we op vrijdagavond veel naar Nederlandstalige muziek: Boudewijn de Groot, Rob de Nijs. Dat was natuurlijk niet erg stoer, maar ik heb het leren waarderen. Het is oorspronkelijk, dan maakt het genre niet zo veel uit. Je kunt met mij nu alle kanten op, behalve elektronica.”

Kapelle Petra

Hij neemt een slok van zijn water en stelt voor het gesprek binnen voort te zetten. Het is te warm geworden op het terras. We belanden op een paar meter afstand van het podium, waar op vrijdag 2 september de Duitse indieband Kapelle Petra staat geprogrammeerd. Energieke gitaarmuziek, ondersteund door een goede dosis drums en opzwepende zang. Bij de oosterburen speelt Kapelle Petra al jaren vele festivals en zalen plat, nu is het tijd voor de internationale doorbraak.

Xander vertelt hoe het initiatief tot stand is gekomen. ,,Ik had de gewoonte om vrienden die jarig waren op hun verjaardag een Duits nummer te sturen. Zo kwam ik Kapelle Petra tegen. We vonden de muziek zo tof dat we een keer in een busje naar een concert van ze zijn geweest. Wat een fantastische avond was dat. Vanaf dat moment ben ik ze blijven volgen en er is via social media contact ontstaan. Het wordt de eerste keer dat ze in Nederland optreden. Het is een band van formaat. Ik kijk er enorm naar uit, hoewel ik het ook best spannend vind. Gelukkig weet de Muziekcoöperatie hoe ze een concert moeten organiseren. Dat is toch een vak apart.”

Als politicus heeft hij zich de afgelopen jaren sterk gemaakt het popklimaat in Meppel te verbeteren. Hij is voorvechter van een actief cultuurbeleid in de gemeente en daar hoort na de verbouwing van schouwburg Ogterop een poppodium bij. ,,Er liggen veel kansen en dit is het moment om het verschil te kunnen maken.” Maar eerst genieten van Kapelle Petra in Studio 2. Xanders ogen stralen. ,,Dat wordt één groot feest.”